Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

Οι μέρες της εβδομάδας και η ονομασία τους

Δευτέρα κάτι έχω, την Τρίτη δεν αντέχω… απ’ όλες τις ημέρες η Κυριακή μ’ αρέσει λέει ένα τραγούδι. Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του στον κόσμο ο άνθρωπος έκανε τα πάντα για να μπορέσει να ελέγξει τις δυνάμεις της φύσης. Για να το καταφέρει αυτό έπρεπε πρωτίστως να «δαμάσει» τον χρόνο. Παρατηρώντας, λοιπόν, τον Ήλιο, τη Σελήνη και φυσικά φαινόμενα που επαναλαμβάνονταν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα ο άνθρωπας δημιούργησε την έννοια του έτους, των μηνών και των εποχών καθώς και της εβδομάδας, των ημερών, των ωρών κ.ο.κ.
Ο χρονικός προσδιορισμός εβδομάδα άρχισε να χρησιμοποιείται από τους Χαλδαίους, τους Βαβυλώνιους, τους Ασσύριους, τους Αιγύπτιους και τους Εβραίους. Ο χωρισμός όμως του μήνα σε εβδομάδες διέφερε από πολιτισμό σε πολιτισμό. Για παράδειγμα στην αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κίνα διαιρούσαν τον μήνα σε τρία δεκαήμερα. Οι Πέρσες από την άλλη χρησιμοποιούσαν ένα κύκλο πέντε ημερών για να προσδιορίσουν μια εβδομάδα, ενώ οι Ρωμαίοι ένα κύκλο οχτώ ημερών.
Πως όμως οι ημέρες που ξέρουμε εμείς σήμερα ως Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη κτλ πήραν το όνομά τους; Η απάντηση βρίσκεται στους πλανήτες και της ενέργειας που πίστευαν ότι εξέπεμπαν καθώς και στην αστρολογία (και δεν εννοώ τις ζωδιακές χαζομάρες). Οι Χελδαίοι και οι Βαβυλώνιοι φέρεται να αντιστοίχισαν στις ημέρες της εβδομάδας με τον Ήλιο, την Σελήνη και τους πλανήτες που φέρουν το όνομα των Ολύμπιων θεών (και των αντίστοιχων Ρωμαϊκών), Δία (Jupiter), Ερμή (Mercury), Αφροδίτη (Venus), Άρη (Mars), και Κρόνο (Saturn). Άρα πίσω από την αστρολογία βρίσκεται η μυθολογία.
Κατά αυτόν τον τρόπο η Κυριακή, η πρώτη μέρα της εβδομάδας, ήταν αφιερωμένη στον Ήλιο, ενώ η Δευτέρα στη Σελήνη. Έπειτα η Τρίτη ήταν η μέρα προς τιμήν του Θεού του πολέμου Άρη, η Τετάρτη προς τιμή του αγγελειαφόρου Ερμή, η Πέμπτη ήταν η ημέρα του πατέρα όλων των θεών, Δία, η Παρασκευή της όμορφης και ερωτιέρας Αφροδίτης και το Σάββατο του γέρο Κρόνου. Έτσι κάθε θεός ήταν κυρίαρχος μιας ημέρας. 
Εύκολα, λοιπόν, καταλαβαίνει κανείς γιατί Κυριακή και Δευτέρα ονομάστηκαν Sunday και Mo(o)nday αντίστοιχα. Η Τρίτη όμως αντί για Marsday ονομάστηκε Tuesday και αυτό εξαιτίας των επιρροών που δέχθηκε η αγγλο-σαξονική παράδοση από τη σκανδιναβική μυθολογία λόγω των ταξιδιών των Βίκινγκς. Έτσι την θέση του Άρη (Mars) πήρε ο αντίστοιχος (μονόχειρ) θεός του πολέμου και της δικαιοσύνης της σκανδιναβικής μυθολογίας, Τυρ (Tyr), που στα αρχαία αγγλικά προφέρεται Τίου (Tiw). Η Τετάρτη επίσης αφιερώθηκε στον Όντιν, τον ανώτατο (αξιακά) θεό της σκανδιναβικής μυθολογίας και θεό της οργής (άρα και του πολέμου) και της ποίησης, που συναντάται και ως Γουόνταν (Wodan) και έτσι ονομάστηκε Wednesday. Τώρα θα μου πεις πως γίνεται να συγχέεται ο Ερμής με τον Όντιν. Κι όμως γίνεται, γιατί και οι δύο παρουσιάζονται ως οι ψυχοπομποί θεοί που μεταφέρουν τις ψυχές των νεκρών στον κάτω κόσμο.
Η Πέμπτη, η μέρα προς τιμήν του Δία (Jupiter) θεού του κεραυνού, έγινε ημέρα προς τιμήν του άλλου θεού του κεραυνού Θορ (Thor) και ονομάστηκε Thursday (Donnerstag στα γερμανικά,
δηλαδή ημέρα του κεραυνού). Η Παρασκευή από την άλλη που ήταν αφιερωμένη στη θεά του έρωτα Αφροδίτη (Venus), πήρε το όνομά Friday, από την αντίστοιχη θεά του έρωτα της σκανδιναβικής μυθολογίας και σύζυγο του Όντιν, Φριγκ (Frigg), η οποία συγχέεται με την Φρίγια (Freyja) της γερμανικής μυθολογίας και την Φριτζ (Frige) της αγγλοσαξονικής παράδοσης. Το Σάββατο, προς τιμή του Κρόνου (Saturn), δεν δέχθηκε αλλαγές και έτσι κράτησε το Saturday ως επίσημη ονομασία του. 
Όσο αφορά τώρα την Ελληνική ονοματοδοσία των ημερών της εβδομάδας, αυτή έχει τις ρίζες της στην Χριστιανική και την Εβραϊκή παράδοση. Η πρώτη μέρα της εβδομάδας Κυριακή είναι ημέρα αφιερωμένη στον Κύριο και την ανάσταση του. Οι επόμενες μέρες ονομάστηκαν με βάση τη σειρά τους από αυτή τη πρώτη ημέρα. Έτσι πήραν το όνομά τους η Δευτέρα, η Τρίτη, η Τετάρτη και η Πέμπτη. Η Παρασκευή ως έκτη ημέρα στη σειρά ονομάστηκε έτσι από τους Εβραίους, οι οποίοι εκείνη την μέρα παρασκεύαζαν δηλαδή προετοίμαζαν ό.τι χρειαζόταν για την επόμενη, έβδομη και ιερή, μέρα του Σαββάτου. Την ημέρα αυτή, η οποία παίρνει το όνομά της από το εβραϊκό όρο sabbat που σημαίνει σταματώ να εργάζομαι, συνήθιζαν να ξεκουράζονται όπως έκανε ο Θεός. Ωστόσο οι Χριστιανοί αργότερα μετατόπισαν την αργία αυτή για την Κυριακή. Κυριακή γιορτή και σχόλη να ταν η ζωή μου όλη λέει άλλο τραγούδι. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου